Әлемдегі кез келген тәуелсіз мемлекеттің ғасырлар бойы өз құнын жоғалтпай, ұрпақтан ұрпаққа мұра болып келе жатқан заңдар жинағы болады. Осындай Ата Заң бізде ел тәуелсіздігімен бір кезеңде қабылданды. Қазақстан Республикасы өзінің демократиялы, зайырлы, құқықтық, әлеуметтік мемлекет екенін Ата Заңы арқылы бүкіл әлемге танытты. Қазақстан Республикасының Конституциясы егемен мемлекеттің конституциялық дамуының жаңа кезеңіне жол ашқан заңнамалық акт еді.
Елдің дамуына, отандастарымыздың тірлігіне, береке-бірлігіне де қолдаушы болып отырған Конституция хақында ауылдастардың айтары бар ма? Мерекелі сәтте солардың бір бөлегінен сыр тартып көрдік.
Ғимади Жиенғазиев, тарихшы ұстаз, Х.Наубетов атындағы орта мектептің директоры: -Ата Заңның қабылдануы конституциялық құрылыстың құқықтық негізін қалады, қоғамдық, саяси жүйенің негізгі қағидаттарын орнықтырды. Адам мен азаматтың конституциялық мәртебесін белгіледі. Негізгі заңымыз елімізді дербес мемлекет ретінде қалыптастырып, барша қазақстандықтың құқықтары мен бостандығын қамтамасыз етті.
Жалпы, ел халқының тарихи тағдыры Қазақстан аумағында бірнеше ғасырлар бойы бірге тұрып, осы жерде тірлік етіп келе жатқан ондаған ұлттардың ынтымақ-бірлігі нәтижесінде қалыптасты деп есептеймін. Ал сол басқа ұлттар әр кезеңде түрлі себептермен атамекенімізге қоныстанғаны тарихтан белгілі. Олар да кейін бірнеше ұрпақтың ауысуы барысында қазақ елінде болған саяси, экономикалық, әлеуметтік, мәдени оқиғалардың қатысушылары әрі куәгерлері болғаны да анық. Сөйтіп олардың бір жерді, бір елді мекендеп, қазақша айтқанда «бір құдықтан су ішіп» дегендей тірлік кешуі оларды бір үміт, бір тілектегі адамдарға айналдырды. Олар осылайша бірлесе қимылдап, елдің тәуелсіздігін қорғады, майданда қатар жүріп, ерлік көрсетті, елдің ертеңі үшін де бірге еңбектенді. Бұл қазір де жалғасын тауып, бүкіл ел болып егемендігімізді нығайтуға ұмтылысымыз қуантады.
Айтарым, қазақ жерін мекендеген барлық ұлттар мен ұлыстар егемен мемлекетті бір кісідей танып-білді, тілегін тіледі десем болады. Тарихтың талай кезеңдерінде тағдыр тоғыстырған береке-бірлігін іс жүзінде де көрсете отырып, жаңа мемлекетті одан әрі дамытуға әзір. Өйткені олардың тарихи тамырластығын, ынтымақ-бірлігін барша қазақстандықтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз қылған Ата Заңымыз қолдап келеді.
Ақкүміс Аманбаева, кәсіпкер, аудандық мәслихаттың депутаты: -Азаматтардың әлеуметтік құқықтарын қорғауда Ата Заңымыз - Конституцияның алатын орны айрықша. Еліміз Ата Заңды басшылыққа ала отырып, мемлекеттік органдарға азаматтардың экономикалық құқықтарын қорғауды, оның ішінде отандық өндірісшілерді ынталандырудың кешенді шараларын жүзеге асыруда. Азаматтарды әлеуметтік қорғау, кадрларды қайта даярлау бағдарламалары орындалуда. Өңірлерде жаңа жұмыс орындары ашылуда. Азаматтардың білім алудағы конституциялық құқығын қамтамасыз ету мақсатында техникалық және еңбек қызметін көрсететін кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы жыл сайын арттырылады. Халықты тұрғын үймен қамтамасыз етуде де жаңа қадамдар барын көріп отырмыз. Жалпы айтқанда, ел халқының әл-ауқатын жақсартудың конституциялық шаралары жүйелі жүзеге асырылуда деп білемін.
Мерлан Құсайынов, аудандық соттың төрағасы: -Біз, барша қазақстандықтар, Ата Заңда негізі қаланған құқықтық мемлекетті және азаматтық қоғамды қалыптастырудың даңғыл жолын таңдап алдық. Мемлекет өмірінің аса маңызды мәселелерін талқылау және шешу кезінде құқықтық санасы жоғары әрбір азамат Конституцияда көрсетілген жауапкершілікті жан-жақты сезінуі қажет деп есептеймін. Ата Заңымызды құрметтеу – қазақстандық әрбір азаматтың міндеті мен парызы. Өйткені, біздің бүгініміздің негізін қалаған Конституция болашағымыздың да берік болып қалыптасуына бастайтын қасиетті құжат деп айтар едім.
Бүкіл Қазақстан халқы қабылдаған Конституцияны сыйлау, барша отандастар болып өздері сайлаған Мемлекет басшысын құрметтеу және өз Отанымызды қорғау – бұл бір-бірінен ажырағысыз түсініктер, мерейлі міндеттер болып табылады. Мұның бәрі – азаматтардың конституциялық міндеті. Конституциямыздың 30 жылдығы сынды мерекелі кезеңде айтылар бір тілек азаматтарымыздың мемлекет алдындағы жауапкершілігі, оның Конституциясын құрметтеуі, яғни заңдарын биік санауы алдыңғы орында тұрса екен деймін.
Гүлзада Абилова, аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің сектор меңгерушісі: -Ата Заңда атап көрсетілгендей, адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандығы ең жоғары құндылық болып табылады. Мемлекет үшін ең қымбат қазынасы - адамға деген қамқорлықтан, оның материалдық әл-ауқатын арттырудан маңызды ештеңе болмақ емес. Сол себепті мемлекет адамдардың лайықты өмір сүруі үшін бәрін жасауға міндетті, яғни Ата Заңда бекіткендей, әлеуметтік мемлекет қоғамның әрбір мүшесінің жұмыссыздық, мүгедектік, қарттық және жалғызіліктілік жағдайында денсаулығын қорғау, азаматтың және отбасының игілігін қолдау үшін әлеуметтік саясатты жүргізуге тиісті.
Осының бәрін біліп, түсінген әрбір азаматтың еліміздің негізгі заңына көзқарасы да ерекше бола түспек. Осы орайда аталған мәселелерде мемлекеттік органдар қабылдайтын заңдар мен басқа да нормативтік-құқықтық актілерді конституциялық тұрғыдан түсіндірудің де маңызы зор екенін жоққа шығармаймыз.
Саябек Шагиров, аудандық «Жалын» мәдениет үйінің директоры: -Біздің еліміздің негізгі заңы мемлекеттің экономикалық-әлеуметтік, рухани тұрғыда өсуіне де серпіліс берді деп білемін. Адамның құқығы мен бостандығын жүзеге асыратын Ата Заң ол өмір сүріп жатқан қоғамда саяси тұрақтылық пен қоғамдық келісімді бекітудің, құқықтық тәртіп пен заңдылықты орнықтырудың міндетті шарты болып саналады. Бір сөзбен түйіндер болсам, Конституция - тек мемлекеттің ғана емес, қоғам өмірінің де жол көрсетушісі, бағдаршамы.
Жоламан ДӘУЛЕТИЯР
