Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығының вице-министрі Аманғали Бердалин Бисенбайұлы аудан орталығында жұмыс сапарымен болып, облыстық ветеринариялық ұйымдардың мамандарымен кездесу өткізді. Оған Атырау облысы әкімінің орынбасары Марат Мурзиев, Жылыой, Мақат, Махамбет, Құрманғазы, Индер, Қызылқоға аудандарының ветеринария саласының басшылары мен ветеринар мал дәрігрлері қатысты. Кездесуді аудан әкімі Нұрым Мусин ашып, жүргізіп отырды.
Кездесуде вице-министр ең алдымен ветеринария жүйесін реформалау бойынша атқарылып жұмыстарға тоқталды. Оның айтуынша, соңғы жылдары ауыл шаруашылығы министрлігі ветеринария жүйесін реформалау бойынша біраз ұсыныстар қаралған. Ең негізгісі БАБЖ және АЖС цифрлық жүйелері арқылы ауыл шаруашылығы жануарларын толық сәйкестендіру және жергілікті жерлердегі эпизоотиялық жағдайды тұрақты бақылау. Соңғы жылдары кезең – кезеңімен қабылданған шаралардың арқасында ветеринария саласында белгілі бір жақсартуларға қол жеткізілді – бұл бруцеллез, сібір жарасы, пастереллез сияқты қауіпті аурулардың 2022 жылмен салыстырғанда, 2,3 есе және 2023 жылмен салыстырғанда 28,5%-ға төмендеуі. Қазақстанның бес өңірінде дүниежүзілік жануарлар денсаулығы ұйымында әл-ауқат мәртебесі қалпына келтірілді және Ресейге, ҚХР-ға, Түркияға, Беларуське ет экспортына шектеулер алынып тасталды. Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру АЖ-да (АЖС) «ӘАЭ» модульдері (жануарлардың орнын ауыстыруды, союды және ет сапасын тұтынушыға дейін бақылау), «процессингтік орталық» (жануарлардың жеке нөмірлерін беруді бақылау) құрылды. Бұдан әрі импорттық-экспорттық операцияларды кейіннен ел бойынша бақылаумен цифрландыру, сондай-ақ «өндіруші – қайта өңдеу – нарық – тұтынушы» қағидаты бойынша қадағалауды ұйымдастыру жоспарлануда.
Сондай-ақ қолданыстағы материалдық-техникалық проблемалар, ветеринарлық дәрігерлердің жалақысы мен біліктілігінің төмендігі, ветеринарлық нысандардың интернетпен нашар қамтылуы өңірлерде ветеринарияның тиімді жүйесін құруға елеулі кедергілер туғызады. Ауыл шаруашылығы вице-министрі Аманғали Бердалин атап өткендей, қазіргі уақытта 75 ветеринарлық стансада (жалпы санының 36%) және 1607 ветеринарлық пунктте (жалпы санының 77%) жеке ғимараттар жоқ. Ветеринариялық стансалар мен пункттердің теңгеріміндегі арнайы техниканың 70%-дан астамы қанағаттанарлықсыз жағдайда.
-Ветеринарлық дәрігер жұмысының үлкен көлемімен – бұл шаруашылықтарды аулалық аралау, жануарларды қарау, АЖС базасын жүргізу, мемлекеттік қызметтер көрсету, ветеринариялық-профилактикалық және диагностикалық зерттеулер және басқалар, жоғары білімі бар ветеринардың жалақысы 175 мың теңгені құрайды. Өңірлерде қаражаттың болмауына байланысты ветеринарлардың біліктілігін арттыруға мүмкіндігі жоқ, бұл сөзсіз диагнозды анықтауда, эпизоотиялық талдау жүргізуде және өңірдегі эпидемиологиялық жағдайды болжауда қателіктерге әкеледі,-деп атап өтті вице-министр.
Сонымен бірге оның айтуынша, уақтылы диагностика және сапалы зертханалық зерттеулер елдің эпизоотиялық әл-ауқатының екінші құрамдас бөлігі саналады. Бүгінгі таңда елімізде 167 ветеринариялық зертхана және 21 сынама алу пункті жұмыс істейді. Олардың жартысына жуығы жөндеуді қажет етеді, 167 бірлік зертханалық жабдық қажет. Мұның бәрі елдің биологиялық және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету деңгейін арттыру үшін қажет. Бұдан басқа, Маңғыстау және Шығыс Қазақстан облыстарында жүк автотасымалдарының өсуіне және теңіз порттары арқылы және шекарадағы азық-түлік және биологиялық қауіпсіздікті бақылауды күшейтуге байланысты ветеринариялық зертханаларды салуға және жөндеуге жобалау-сметалық құжаттама әзірленуде. Жергілікті жерлерде ветеринариялық бақылауды күшейту үшін облыстардағы және республикалық маңызы бар қалалардағы қолданыстағы ветеринария басқармаларынан басқа, аудан орталықтары мен облыстық маңызы бар қалаларда тиісті бөлімдер құрылғанға дейін ветеринария желісін каскадтау ұсынылады. Бұл ауылдар мен елдімекендердегі ветеринариялық-санитариялық объектілердің (мал қорымдары, сою пункттері, ветстансалар және т.б.) қызметіне бақылауды күшейтуге мүмкіндік береді. Кездесу барысында маман ветеринарлар Ә. Науанов, Н. Сыдиқов, А. Салиховтар вице-министрге өздерін толғандырып жүрген сұрақтарын қойып, тұщымды жауап алды. Бұдан кейін ауыл шаруашылығының вице-министрі бір топ ауыл шаруашылығына еңбек сіңірген азаматтар мен азаматшаларды медальдармен,төсбелгілермен, құрмет грамотасымен марапаттады.
Аяпберген САЛИХОВ
