Дезинфекция - вирус, саңырауқұлақ немесе бактерия адаммен байланысқа түскенге дейін (теріге немесе тыныс алу жолдары арқылы ағзаға енеді) патогендерді жоюға бағытталған арнайы іс-шаралар кешені (механикалық, физикалық және химиялық қасиеттер).
Қарапайым тілменайтқанда, бұл адамдар үшін патогенді микробтарды жоюпроцесі. Дезинфекция олардың вегетативті және споралықформалары толық жойылғанға дейін жүргізіледі.
Дезинфекцияның негізгі мақсаты - патогендік және шарттыпатогенді микроорганизмдердің (споралық формалардықоспағанда) объектілерінде залалсыздандыру арқылыинфекцияның, жұқпалы аурулардың таралуының алдын алужәне тіршілік ету үшін қауіпсіз тіршілік ету ортасын құружәне қолдау.
Қауіпті аурулардың қоздырғыштары жиналып, таралуғабейім. Микробтарды жою арқылы бұл процеске кедергіжасау - бұл дезинфекцияның міндеттері болып табылады.
Дезинфекция түрлері
Жоғарыда аталған мақсаттарға қол жеткізу бірнеше жолменжүзеге асырылуы мүмкін: профилактикалық, қорытындыжәне ошақты дезинфекциялау арқылы.
Профилактикалық дезинфекция деп үй-жайлар ішінде(аурухана палаталарында, мектеп сыныптарында, кәсіпорындар цехтарында, ұйымдар кеңселерінде) инфекциялардың таралуын болдырмауға бағытталғаншаралар кешені. Профилактикалық дезинфекция жұқпа көзіболмаған жағдайда жасалады.
Егер инфекцияның эпицентрі анықталса, инфекцияныоқшаулауды және бейтараптандыруды көздейтін ошақтыемдеу жүргізіледі.
Патогендік организмдердің жиналуын жойғаннан кейінбөлмеде аурудың қоздырғыштары қалуы мүмкін, оларбөлменің қайта инфекциясын тудыруы мүмкін, сондықтанжол бермеу үшін қорытынды дезинфекция жасалады.
Профилактикалық және қорытынды дезинфекцияны дұрысжүргізу өте маңызды, өйткені мұндай емдеу түрлерібөлменің бактериялармен ластану ықтималдығын азайтуғамүмкіндік береді.
Өңдеу дәрежелері
Өңдеудің барлық түрлері әртүрлі дәрежеде жүзегеасырылуы мүмкін. Дәрежелерді жіктеу үшін бірнешедеңгейлер енгізілген:
жоғары - бұл деңгей споралық формаларды қоспағанда, барлық қоздырғыштарды жоюды қамтиды;
орташа - бұл жағдайда туберкулез бактериялары, сондай-ақвирустар, саңырауқұлақтар және бактериялардыңвегетативті формалары жойылады;
төмен - бактериялардың негізгі бөлігін, сондай-ақ жекевирустар мен саңырауқұлақтарды жойылады.
Дезинфекциялау құралдары
Патогендерден емдеу әртүрлі тәсілдермен жүзеге асырылуымүмкін, бірақ олардың барлығы жалпы талаптарға сайболуы керек:
қауіпсіздік - құрал адам денсаулығына зиян келтірместентек микроорганизмдерге әсер етуі керек;
жоғары тиімділік – микроорганизмдердің жойылуымүмкіндігінше қысқа мерзімде болуы керек;
өңделетін беттің материалдарына қатысты инерттілік;
органикалық және бейорганикалық ластануды жоюмүмкіндігі;
ерітіндідегі өнімнің концентрациясын бақылау және өзгертумүмкіндігі;
әр түрлі жағдайларда қолданған кезде жоғары тұрақтылық.
Осы құралдармен бетті өңдеу сапасы көптеген факторларғабайланысты:
өнімнің өңделетін бетке әсер ету ұзақтығы (экспозиция);
өңделетін беттің тән ерекшеліктері (өңделетін объектініңконструкциясы, дайындау материалдары, ластану дәрежесіжәне локализациясы);
бетті алдын ала тазарту деңгейі;
өңдеуге арналған өнімнің физика-химиялық қасиеттері(концентрация, температура, суда еру және микро, қышқылдық және басқа параметрлерге әсер ету қабілеті);
микроорганизмдердің дезинфекциялау құралдарына қарсытұру қабілеті;
өңделетін бетке дезинфектантарды қолдану тәсілдері(аэрозольді, ірі тамшылы немесе басқалары);
құралды пайдалану мерзімі.
Арнайы білім мен дағдыларсыз дезинфекциялау үшін заттыдұрыс таңдау және қолдану мүмкін емес екені анық.
Бұл қызметті микробтарды жоюдың барлық қиындықтарынөз мойнына алатын мамандандырылған мамандарғажүгінген жөн.
Искакова Айгүл Сабырқызы
Атырау облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары
