Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің №16 санитариялық-эпидемиологиялық қағидалары бойынша мектептерде балалардың дұрыс және қауіпсіз тамақтануы қамтамасыз етілуі тиіс. Бұл қағидалар балалардың денсаулығын сақтау, оларды дұрыс тамақтандыру арқылы олардың физикалық және интеллектуалды дамуын қолдау мақсатында енгізілген. Мектептегі тамақтану жүйесі осы талаптарға сәйкес болуы керек, себебі дұрыс тамақтану баланың жақсы оқуына, оның көңіл-күйіне және жалпы денсаулығына әсер етеді.
Санитариялық-эпидемиологиялық қағидалардың рөлі
ҚР ДСМ-№16 санитариялық-эпидемиологиялық қағидалары мектептегі тамақтанудың сапасын, оның қауіпсіздігін және дұрыс ұйымдастырылуын реттейді. Бұл қағидаларда мектеп асханаларына қойылатын санитарлық талаптар, тағамдардың сапасы, қауіпсіздігі мен сақтау шарттары, ас мәзірінің теңгерімділігі мен балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес болуы қажеттілігі анықталған.
Қағидаларға сәйкес, мектепте балаларды тамақтандыруда төмендегі негізгі талаптар орындалуы қажет:
- Тамақтандыру қауіпсіздігі мен сапасы санитарлық нормаларға сәйкес болуы тиіс.
- Тағамдарды дайындау, сақтау және тасымалдау кезінде санитарлық-эпидемиологиялық талаптар қатаң сақталуы тиіс.
- Әрбір мектеп асханасының қызметкерлері арнайы медициналық тексеруден өтіп, гигиеналық нормаларға сай болуы тиіс.
Мектептегі Тамақтанудың Қауіпсіздігі
Мектептегі тамақтанудың қауіпсіздігі өте маңызды, себебі балалардың иммундық жүйесі толық қалыптаспаған және олар инфекциялар мен токсикоздардан басқа адамдарға қарағанда жиі зардап шегуі мүмкін. Осыған орай, мектеп асханасында тағамдарды дайындау мен сақтауда санитарлық нормалар сақталуы керек.
ҚР ДСМ-№16 санитариялық-эпидемиологиялық қағидалары бойынша:
- Тағамдарды дайындау мен сақтау процесі бақылауда болуы тиіс.
- Азық-түлік өнімдерінің жарамдылық мерзімі мен сапасы тексерілуі керек.
- Тағамдарды дайындалғаннан кейін ұзақ уақыт бойы сақтау немесе тасымалдау талаптары да анықталады.
Ас Мәзірінің Теңгерімділігі
Мектеп асханасының мәзірі балалардың жас ерекшеліктеріне және олардың физикалық қажеттіліктеріне сай болуға тиіс. Мәзірдің құрамында белоктар, майлар, көмірсулар және басқа да маңызды элементтер теңгерімді болуы керек. Әрбір тағамның калориялық құрамы да бақылауда болуы қажет.
ҚР ДСМ-№16 қағидалары бойынша, мектептегі тамақтану жүйесі келесі талаптарды қамтуы керек:
- Жас ерекшеліктеріне қарай витаминдер мен минералдарға бай тағамдар енгізу.
- Жас балалар үшін жеңіл, қоректік және жеңіл қорытылатын тағамдар ұсыну.
- Әрбір тағамның санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес болуы.
Санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды (СЭҚ) алудың маңызы
Мектеп асханасының жұмыс істеуі үшін санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды алу маңызды. Бұл қорытынды мектеп асханасының барлық санитарлық нормаларға сәйкес екендігін растайды. СЭҚ алу үшін мектеп әкімшілігі санитарлық-эпидемиологиялық қызметтермен бірге жұмыс істеп, барлық қажетті тексерулер мен санитарлық талаптарды орындауы тиіс.
Ата-аналар да мектеп асханасының СЭҚ алу процесіне көңіл бөлуі керек. Мектептің асханасы санитарлық-эпидемиологиялық тексерістен өткенін және барлық қажетті сертификаттары мен құжаттары бар екенін білу ата-аналар үшін маңызды. Бұл балалардың тамақтануының қауіпсіз екенін және сапалы қызмет көрсетілетінін білдіреді.
Ата-аналарға Кеңес
Ата-аналар мектептегі балалардың тамақтану сапасына жауапкершілікпен қарауы қажет. Олар:
- Мектептің ас мәзірімен танысып, оның теңгерімділігіне көңіл бөлуі керек.
- Балаларының денсаулығы мен тамақтануы туралы мектеп әкімшілігімен үнемі байланыста болуы тиіс.
- Егер қандай да бір бұзушылықтар немесе мәселелер байқалса, мектеп әкімшілігіне немесе санитарлық-эпидемиологиялық қызметке хабарласуы керек.
Қорытындылай келе, Атырау облысы санитариялық-эпидемиологиялық Департаменті мектептегі тамақтанудың сапасы мен қауіпсіздігі балалардың денсаулығы мен оқу процесіне әсер ететін маңызды фактор болып табылатынын хабарлайды. Ал, ҚР ДСМ-№16 санитариялық-эпидемиологиялық қағидалары мектеп асханаларының дұрыс жұмыс істеуін және балалардың денсаулығын сақтау мақсатында түрлі талаптарды белгілейді. Ата-аналар мектептегі тамақтану жағдайы мен оның қауіпсіздігі туралы үнемі ақпарат алып, өз балаларын дұрыс тамақтандыруға жауапкершілікпен қарауы қажет. Тек осылайша балаларымыздың денсаулығын қорғап, олардың жақсы өсіп, дамуына қол жеткізе аламыз.
Искакова А.С
Атырау облысының санитариялық-эпиде бақылау департаменті басшысы орынбасарының міндетін атқарушы
Атырау облысының санитариялық – эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары
