Өндірістік жарақаттар — жұмысшының өндірістік міндеттерін орындау барысында алған денсаулыққа зақым келтіруі. Олар өткір (кесілген, күйген, сынған) немесе созылмалы (кәсіби аурулар) болуы мүмкін.
Жарақаттардың негізгі себептері:
• Еңбек қауіпсіздігі ережелерін сақтамау. Жұмысшылар жеке қорғаныс құралдарын пайдаланбайды немесе технологиялық үдерісті бұзады.
• Жарамсыз немесе ескірген құрал-жабдықтарды пайдалану. Уақтылы жөнделмеген және қызмет көрсетілмеген құралдар апатқа әкеледі.
• Дұрыс оқытудың және нұсқаулықтардың жоқтығы. Дұрыс дайындалмаған жұмысшылар міндеттерді қалай орындау керектігін білмейді.
• Шаршау және үлкен жүктеме. Ұзақ жұмыс сағаттары, түнгі ауысымдар және стресс назар аударуды және реакцияны төмендетеді.
• Жұмыс берушінің тарапынан бұзушылықтар. Тиісті бақылаудың болмауы, СОУТ өткізбеу, ЖҚҚ бермеу және тәуекелдерді жоюды кешіктіру.
Өндірістік жарақаттардың салдары
• Денсаулыққа физикалық зақым
• Еңбекке жарамсыздық және уақытша жұмысқа жарамсыздық
• Психологиялық күйзеліс және мотивацияның төмендеуі
• Өндірістің тиімділігінің төмендеуі және қаржылық шығындар
• Жұмыс берушіге заңдық жауапкершілік және айыппұлдар
Өндірістік жарақаттарды қалай алдын алуға болады?
• Еңбек жағдайларының арнайы бағалауын (СОУТ) жүйелі түрде өткізу
• Жұмысшыларды сапалы жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету
• Еңбек қауіпсіздігі бойынша оқыту және нұсқау жүргізу
• Құрал-жабдықтардың жағдайын бақылау жүйесін енгізу
• Жұмыс кестесі мен демалысты дұрыс ұйымдастыру
• Кәсіпорында қауіпсіздік мәдениетін көтеру
Өндірістік қауіпсіздік — бұл адамдарға қамқорлық қана емес, кәсіпорынның тұрақты жұмыс істеуінің кепілі. Жұмыс берушілердің, қызметкерлердің және мемлекеттің бірлескен күш-жігерімен жарақаттар сирек құбылысқа айналады.
