Вирустық гепатиттердің алдын алу – бұл бауырдың қабынуын туғызатын вирустардың таралуын болдырмауға бағытталған шаралар кешені. Вирустық гепатиттер негізінен бірнеше түрге бөлінеді: А, В, С, D және Е гепатиттері. Әрқайсысының таралу жолдары, ауырлық деңгейі және алдын алу тәсілдері әртүрлі, бірақ олардың алдын алу бірқатар жалпы қағидаларға сүйенеді.
Вирустық гепатиттер туралы қысқаша:
- А гепатиті: лас су немесе тамақ арқылы тарайды.
- В гепатиті: қан, жыныстық жолмен және анадан балаға таралады.
- С гепатиті: негізінен қан арқылы беріледі.
- D гепатиті: В гепатиті вирусының әсерінен туындайды, сондықтан В гепатитіне қарсы шаралар тиімді.
- Е гепатиті: негізінен судан немесе тамақтан жұғады, көбінесе нашар санитарлық жағдайлардан туындайды.
Алдын алу шаралары:
- Вакцинация
- А және В гепатитіне қарсы вакцина – вирустық гепатиттердің алдын алудың ең тиімді жолдарының бірі.
- А гепатиті: Вакцинация, әсіресе балалар мен туристер үшін маңызды, өйткені бұл вирус тамақ пен судан жұғады.
- В гепатиті: Барлық жас топтары үшін вакцинация ұсынылады. Бұл әсіресе медициналық қызметкерлер, жүктілер, қан құюға мұқтаж адамдар және қауіп тобындағы басқа тұлғалар үшін маңызды.
- D гепатиті: В гепатитіне қарсы вакцинация бір мезгілде D гепатитінің алдын алу шарасы ретінде қызмет етеді.
- Жеке гигиенаны сақтау
- А және Е гепатиттерінің алдын алу үшін:
- Таза ауызсуды пайдалану.
- Тамақтың санитарлық тазалығын қадағалау.
- Қолды жиі жуып, жеке тазалыққа мән беру.
- Қанмен және инемен байланысты қауіпсіздік шаралары
- В және С гепатиттері көбінесе қан арқылы жұғатындықтан:
- Бір реттік немесе стерильді құралдарды қолдану.
- Медициналық мекемелерде қан құю немесе ине салу кезінде құралдардың тазалығына көз жеткізу.
- Татуировка мен пирсинг жасату кезінде тек стерильді құралдарды қолдану.
- Жүктілік кезіндегі тексеру
- Жүкті әйелдерге В және С гепатитіне тексерілу ұсынылады, өйткені бұл вирустар анадан балаға берілуі мүмкін. Уақтылы шаралар қолдану арқылы жаңа туған сәбилерді қорғауға болады.
- Медициналық және стоматологиялық процедуралардағы қауіпсіздік
- Медициналық мекемелерде барлық құралдар дұрыс стерильденген болуы керек. Бұл В және С гепатиттерінің қан арқылы таралуын болдырмау үшін маңызды.
- Салауатты өмір салты
- Алкоголь мен есірткіден аулақ болу бауырдың жұмысын жақсартуға және оны вирустардан қорғайды, әсіресе гепатиттің ауыр асқынуларының алдын алады.
Қорытынды
Гепатиттің алдын алу – бұл жеке және қоғамдық денсаулықты сақтауға бағытталған шаралардың жиынтығы. Гигиена, вакцинация, қауіпсіздік шараларын сақтау және ақпараттандыру бұл вирустардың таралуын айтарлықтай азайтады.
Айкен Гумарова,
Атырау облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің бас маманы
